సంపద సృష్టికర్తలు కార్మికులు కాదు, పెట్టుబడుదారులే అంటూ స్వయానా ప్రధానమంత్రి లాంటి వ్యక్తులే ప్రకటిస్తుంటే, కార్మికుల పాత్రను నామమాత్రం చేస్తూ సమాజం ఒక విపరీత ధోరణిని తీసుకుంటున్నది. ఈ రకమైన ప్రకటన ద్వారా కార్మికులను ద్వితీయ శ్రేణికి తోసివేయడమే కాకుండా డబ్బు మాత్రమే సమకూర్చిన పెట్టుబడిదారులకు పెద్దపీట వేయడం జరుగుతుంది. ఇలా జరగడానికి ప్రధాన కారణం రాజకీయాలను, ప్రభుత్వాల ఏర్పాటును పెట్టుబడిదారులు శాసించగల స్థాయికి చేరుకోవడమే. అయితే ఇలాంటి భావనలకు దారి తీయడానికి మరో కారణమేమంటే ఒకప్పుడు ఉత్పత్తి ఒకేచోట ఒక కర్మాగారంలో లేదా ఒక కాంప్లెక్స్‌లో ఉండే అనేక కర్మా గారాలలో వర్కర్లందరూ కలిసి ఉత్పత్తి చేసేవారు. అందుచేత పిరియాడికల్‌గా బయటకు వస్తున్న ఉత్పత్తి ఎంతో అందరికీ కనిపించేది. మారిన పరిస్థితులలో ఒక వినియోగ వస్తువుకు సంబంధించిన ఉత్పత్తి ఒకేచోట జరగడం లేదు. ఒకే రకమైన నైపుణ్యం గల వ్యక్తుల ద్వారా కాకుండా వివిధ నైపుణ్యం గల వ్యక్తుల ద్వారా, వివిధ ప్రదేశాలలో వివిధ రకాల విడిభాగాలన్నీ వేరువేరుగా ఉత్పత్తి చేయబడి, అంతిమ వినియోగ వస్తువు మరోచోట తయారవుతుంది. దీని ద్వారా జరిగిన మార్పు ఏమంటే, ఒక ఇండిస్టీకి సంబంధించిన వర్కర్లు ఒకే చోట, ఒకే సమయానికి, ఒకే సారూప్యతతో పని చేసే అవకాశం లేకపోవడం వల్ల ఎవ్వరూ ఐక్యతగా ఏర్పడి యాజమాన్యాన్ని నిలదీసే పరిస్థితి లేకుండా పోయింది. అనగా ఉపాధిదారులు క్రమం తప్పకుండా ఒకే చోట పని చేసే అవకాశం లేకపోవడం వల్ల సంఘటిత పడే అవకాశాన్ని కోల్పోయి యాజమాన్యాలతో సంబంధాలు తెగిపోయాయి.
ఇక మరో రకమైన మార్పు ఏమంటే వర్క్‌ ఫ్రం హౌం అనే కాన్సెప్ట్‌ మొదలైన తర్వాత ఉద్యోగులు ఎవరూ ఆఫీసులకు వెళ్లవలసిన అవసరం లేకుండా పోయి, కేవలం కంప్యూటర్ల ద్వారా కమ్యూనికేషన్లు తీసుకొని, నెట్‌ బ్యాంకుల ద్వారా జీతభత్యాలు స్వీకరించి, తమకు కేటాయించిన పనిని పూర్తి చేయడం వలన ఉద్యోగికి యజమానికి సంబంధాలలో విపరీతమైన మార్పులు వచ్చాయి. అనేక సందర్భాలలో నెలలు సంవత్సరాలు ఒక కంపెనీకి సేవలు అందించిన ఉద్యోగులు చాలామంది, యజమాని పేరు తప్ప భౌతికంగా వారిని చూసిన పరిస్థితులే లేవు. అనేక మంది ఉద్యోగులు తమకు నష్టం జరగనంతవరకు యాజమాన్యాన్ని తెలుసుకోవాలన్న ఊసే ఎత్తడం లేదు. ఒక దేశంలో ఉన్న వ్యక్తి వేరొక దేశంలోని కంపెనీకి సేవలు అందించడం, పారితోషికాన్ని తీసుకోవడం చక చక జరిగిపోతున్నాయి. దీనివల్ల నైపుణ్యానికి తగిన ప్రతిఫలం వస్తుందని సదరు ఉద్యోగి భావిస్తూ ఉండవచ్చు. కానీ అటువంటి పనికి విపరీతమైన పోటీ ఉద్యోగికి కనిపించకుండానే సృష్టించి, ఎక్కువ నైపుణ్యం గల వారికి తక్కువ చెల్లిస్తూ శ్రమకు తగిన ప్రతిఫలం ఇవ్వకుండా ఎంతోమంది పెట్టుబడిదారులు మోసం చేస్తున్న సంగతి గుర్తించే అవకాశమే లేకుండా ఉన్నది. ఇలాంటి పని విధానంలో మహిళలని ఎక్కువగా వినియోగించు కుంటారు. వర్క్‌ ఫ్రం హౌం కొంతమేర మహిళలకు అనుకూలంగా ఉండడం వలన, సామాజిక బాధ్యత, కుటుంబ బాధ్యత ఎక్కువగా ఉండటం వలన మహిళలు ఏమాత్రం నైపుణ్యానికి తగిన ప్రతిఫలం కోసం బేరమాడకుండా ఇలాంటి ఉపాధికి ఒకరకంగా బలవుతున్నారు. అందుచేత మారుతున్న పని పద్ధతులలో మహిళలు సమిధలవుతున్నారు. ఉపాధి కాంట్రాక్టీకరణ నుండి జాబు కాంట్రాక్టీకరణ అనే పద్ధతులకు పరిస్థితి ఇప్పుడు మారింది. అనగా ఒక ఉద్యోగిని నిర్ణీత పనికి కాంట్రాక్టు పద్ధతిన నియమించుకునే వ్యవస్థను నూతన ఆర్థిక విధానాల మొదలైన తర్వాత చూసాం. ఇప్పుడు ఉద్యోగిని నియమించుకోకుండా అలాంటి వ్యక్తులకు పనిలో కొంత భాగాన్ని కాంట్రాక్టుకు ఇచ్చి పని చేయించుకుంటున్న పరిస్థితి ఉన్నది. అందుచేతనే శ్రమకు, శ్రామికుడికి గతంలో ఉన్నంత విలువ గుర్తింపు ఇప్పుడు లేవు. సెమీ సంఘటిత రంగంగా భావింపబడుతున్న నైపుణ్యాలతో పని జరిగే చోట కూడా శ్రామికునికి ప్రాధాన్యత కరువైంది. నూతన ఆర్థిక విధానాల అనంతరం శ్రమ దోపిడీ ఎక్కువ అవుతది, శ్రామికులు కూడా వస్తువులుగా వాడబడతారు అన్న వాదనను చాలా మంది నమ్మలేదు. అంతే కాకుండా అవకాశాలు మెరుగవుతాయని వాదించి, ప్రపంచీకరణలో భాగంగా విస్తరించిన అవకాశాలను చూపించి ఎద్దేవా కూడా చేశారు. కానీ ముప్పై ఏండ్ల తర్వాత దాని విషపూరిత ఫలితాలు ఇప్పుడు అనుభవంలోకొస్తున్నాయి.
అసంఘటిత రంగంలో మొదటి నుంచీ మహిళలకు ద్వితీయ శ్రేణి గుర్తింపే. ఎందుకంటే భౌతిక శక్తి తక్కువగా ఉండటం వల్ల తక్కువ ప్రాధాన్యతనిస్తూ తక్కువ చెల్లిస్తారు. ఈ సంస్కృతి ఇప్పటికీ కొనసాగుతూనే ఉన్నది. అయితే సంఘటితమై పోరాడిన చోట ఫలితాలు మెరుగైన మాట కూడా వాస్తవమే. అయితే వలస కార్మికుల తాకిడి పెరిగిన తరువాత స్థానిక మహిళా కార్మికులకు ఉపాధి కరువైన మాట వాస్తవం. ముఖ్యంగా చిన్న తరహా పరిశ్రమలు, తాలూకా మండల స్థాయిల్లోని నూనె, రైస్‌, నూలు వంటి ఇండిస్టీలలో ఈ ఇతర రాష్ట్ర వలస కార్మికులను కుటుంబాలతో సహా తెచ్చుకుని పెట్టుకోవడం వల్ల తక్కువ పారితోషికానికి పని గంటలతో నిమిత్తం లేకుండా ఎక్కువ పని చేయించుకుని దోపిడీ చేస్తున్నారు. కుటుంబం మొత్తాన్ని పనిలో పెట్టుకోవడం వల్ల మహిళల శ్రమకు తగిన గుర్తింపు ఇవ్వటం లేదు. అయితే ఈ నియామకాలు కూడా ఒక సబ్‌ కాంట్రాక్ట్‌ పద్ధతిన యజమానికి వర్కరుకు మధ్యన ఒక దళారీ వ్యవస్థ ద్వారా జరుగుతాయి. ఏ రకమైన రాతపూర్వక ఒప్పందాలూ ఉండవు. ఫ్యాక్టరీ యాజమాన్యంతో సహా కుటుంబ యజమాని దాష్టీకానికి అబలలు బలవుతున్నారు. అంతే కాకుండా స్థానికులైతే సంఘటితమవుతారని, ప్రమాదాలకు నష్టపరిహార మడుగుతారనీ, సంఘాలు-రాజకీయాలు కలుగజేసు కుంటాయని కూడా ఈ యాజమాన్యాలు భావిస్తున్నాయి. గత్యంతరంలేని కారణంగా స్థానికులు మరో ప్రాంతానికి వెళ్ళి ఇదే రకమైన దోపిడీకి గురవుతున్నారు. సిఐటియు అగ్రనాయకులు ఎస్‌. వీరయ్య ఆధ్వర్యంలో హైదరాబాద్ చుట్టుపక్కల గల పారిశ్రామికవాడల్లో జరిపిన పాదయాత్ర సందర్భంగా ఈ వాస్తవాలు అనేకం బయటపడ్డాయి. వలస కార్మికులపై సమగ్ర విధానం ప్రభుత్వాలు పాటించకపోవడం వల్ల ఈ దుస్థితి దాపురిస్తుంది.
ఇక సంఘటిత రంగంలోని మహిళలు, ముఖ్యంగా కుటుంబ భారం పైబడిన వారిని టార్గెట్‌గా చేసుకుని కంపెనీల సతాయింపు లుంటున్నవి. ప్రస్తుత మాంద్య పరిస్థితుల్లో అత్యధిక పారితోషికాన్ని పొందుతున్న వారిని మొదటగా తొలగించి వారి స్థానాల్లో అవసరం మేరకే కొత్తవారిని నియమించు కుంటున్నారు. సహజంగా కొత్తవారు తక్కువ జీతానికి అందుబాటులో ఉంటారుగా! గత ఆరు నెలల కాలంలో ప్రయివేటు ఉపాధి కోల్పోయిన కారణంగా ఆత్మహత్యలు పెరిగిపోయాయని ఎన్‌.సి.ఆర్‌.బి తెలిపింది. రిపబ్లిక్‌ డే ఉపన్యాసంలో గవర్నర్‌ తమిళిసై తెలంగాణ సర్కారుపై అక్కసుతోనే చెప్పినప్పటికీ ఆత్మహత్యల్లో పెరుగుదల ఉండటానికి కారణం అసంబద్దమైన తొలగింపులే. అయితే బీజేపీ అధికారంలో ఉన్న కర్నాటక, మహారాష్ట్రల్లోనూ మరింత ఎక్కువగా ఈ ఆత్మహత్యలుండటం పాలనతో పాటు వైపరీత్యపు పెట్టుబాడిదారి వ్యవస్థ లోపాలకు అద్దం పడుతుంది. ఎక్కువెక్కువ ప్యాకేజీలతో, విపరీత పోటీతత్వంతో ఈ అనిశ్చితితో(ప్రికేరియస్‌) కూడిన వ్యవస్థను బలపరుస్తున్నది కూడా నైపుణ్యంగల యువతనే. అయితే కొంత కాలం గడిచాక, బాధ్యతలు పెరిగాక గాని దీనిలో లోపాలనూ, సంఘటిత ఐక్యతనూ వారు గుర్తించటం లేదు. కాంట్రాక్టు వ్యవస్థలో 27 రకాలున్నాయంటే దోపిడీ కోసం దాని తీవ్రత చూడండి. వ్యక్తిని నియమించుకోకుండా పని(జాబ్‌)లోని కొంత భాగానికి మాత్రమే అంగీకారానికి రావడంతో వివిధ రకాల విడిభాగాల పనికి దళారీ వ్యవస్థ పెరిగి ఉద్యోగికీ యజమానికీ సంబంధాలు ఏర్పడే అవసరమేలేదు. ఉదాహరణకు మొబైల్‌కు సంబంధించిన విడిభాగాల ఉత్పత్తిలో ఈ పద్ధతి కళ్ళకు కట్టిన సత్యం. పది పదేహేను దేశాల్లో ఉత్పత్తవుతున్న విడిభాగాలన్నీ కలిపితే ఒక సెల్‌ఫోన్‌ తయారవుతుంది. అలాంటప్పుడు ఆప్పిల్‌, వన్‌ఫస్‌ వంటి కంపేనీల ఉద్యోగులను ప్రత్యేకంగా గుర్తించే అవకాశమే లేదు. నియామకాలు తొలగింపుల్లో పాటించవలసిన ప్రభుత్వాల నిబంధనలను తప్పించు కునేందుకు దళారీ వ్యవస్థ కంపెనీలకు బాగా ఉపకరిస్తుంది. గత్యంతరంలేక నిరుద్యోగులు వారిని ఆశ్రయించాల్సి రావడం, దళారీల కమిషన్‌ పోగా మిగిలిందే తీసుకోవాల్సి రావడం తప్పని పరిస్థితిగా ఏర్పడింది. వెరసి- కాంట్రాక్టీకరణ, ఔట్సోర్సింగ్‌, ప్యాకేజీ వర్క్‌... వంటి పని విధానాలతో ఉద్యోగీ యజమానీ మధ్య ఉపాధి సంబంధాలు కనీస స్థాయిలో కూడా ఉండటం లేదు. పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ దోపిడీకి ఇవి మరింత దోహద పడుతున్నవి. ప్రపంచీకరణను ఎదుర్కునేందుకు పోరాటాలనూ ప్రపంచీకరించి నట్లుగానే కార్మికుల ఐక్యతకు ప్రత్యామ్నాయ మార్గా లను వెతుక్కోవాల్సిందే.
- జి. తిరుపతయ్య
సెల్‌:9951300016
